Nasza cela - Forum dla ludzi z charakterem, zakonników i pustelników

Trening autogenny- skoncentrowane odprĂŞÂżanie- jest metodÂą opracowanÂą przez J. H. Schultza (1884-1970) .

Pracuj¹c we wroc³awskim Instytucie Hipnozy zauwa¿y³, ¿e hipnotyzowani stale prze¿ywali dwa typowe stany: ciê¿ar i ciep³o w ró¿nych czêœciach cia³a, co interpretowa³ jako pocz¹tek "prze³¹czenia" w wegetatywnym systemie nerwowym. Z wczeœniejszych prac swoich kolegów Schultz wiedzia³, ¿e takie prze³¹czenie mo¿e byÌ spowodowane przez samego pacjenta. Da³o mu to podstawy do opracowania metody treningu autogennego (TA). W 1932 r. wyda³ ksi¹¿kê t³umaczon¹ na wiele jêzyków pod tytu³em "Trening autogenny - samo odprê¿enie przez koncentracjê". Praca ta spotka³a siê z du¿ym zainteresowaniem opinii publicznej.

Metodê tê rozwin¹³ na bazie wiadomoœci z dziedziny europejskiej hipnozy, indyjskiej jogi i japoùskiej medytacji zen. W praktyce osi¹gn¹³ wspania³e wyniki, szczególnie u pacjentów potrzebuj¹cych uspokojenia i zwiêkszonej œwiadomoœci.

Zalet¹ treningu autogennego jest to, ¿e nie wymaga nak³adu si³ i wiele czasu. Pierwsze efekty to podwy¿szenie sprawnoœci fizycznej i psychicznej, poprawa zdrowia i bardziej pozytywne nastawienie do ¿ycia. Rozwijaj¹c umiejêtnoœÌ ³atwego kontaktowania siê z podœwiadomoœci¹ uruchamia zupe³nie unikalne mo¿liwoœci. Dochodzi do uwolnienia traumatycznych wspomnieù i odblokowania starych napiêÌ. Wzrasta ³atwoœÌ uczenia siê i zapamiêtywania, odbudowuje poczucie w³asnej wartoœci, otwieraj¹ siê mo¿liwoœci pe³niejszego kierowania zdarzeniami. Naturalne staje siê osi¹ganie tego, co wczeœniej by³o jedynie marzeniem

Podstawowe pozycje w TA

W TA dozwolona jest zasadniczo ka¿da pozycja, w której cia³o mo¿e siê odprê¿yÌ. Istniej przekonanie, ¿e kto raz siê ju¿ zdecydowa³ na jak¹œ pozycjê, powinien j¹ stosowaÌ zawsze, w przeciwnym wypadku na sukces w Ìwiczeniu trzeba bêdzie czekaÌ. W praktyce sprawdzi³y siê trzy podstawowe pozycje:

pozycja le¿¹ca- odprê¿one cia³o spoczywa wygodnie na twardym pod³o¿u, a g³owa nieco wy¿ej na poduszce. Rêce s¹ lekko ugiête w ³okciach, d³onie luŸno spoczywaj¹ przy udach, czubki palców nóg s¹ zwrócone lekko na zewn¹trz. Niekiedy w tej pozycji pojawiaj¹ siê nieprzyjemnie uczucia w plecach lub w klatce piersiowej, zw³aszcza u osób ze schorzeniami krêgos³upa (lordoza). Wówczas potrzebne s¹ dodatkowe poduszki lub koce, które siê podk³ada pod plecy i kolana lub lêdŸwie, aby le¿eÌ wygodnie.

bierna pozycja siedzÂąca- potrzebne jest krzesÂło z wysokim oparciem z tyÂłu pod gÂłowĂŞ i bocznymi pod rĂŞce, aby mogÂły swobodnie na nich siĂŞ opieraĂŚ. Lekko rozstawione nogi oparte sÂą na podÂłodze, nigdy nie powinno siĂŞ zakÂładaĂŚ nogi na nogĂŞ.

aktywna pozycja siedzÂąca- znana jest ona rĂłwnieÂż pod nazwÂą "pozycji doroÂżkarza", poniewaÂż dawniej w takiej rozluÂźnionej pozycji siadywali na koÂźle woÂźnice. Najpierw prostujemy siĂŞ i rozciÂągamy krĂŞgosÂłup, potem swobodnie opadamy do przodu. WaÂżne jest przy tym, Âżeby nie uciskaĂŚ brzucha, co dotyczy zwÂłaszcza osĂłb otyÂłych. Lekko ugiĂŞte w Âłokciach rĂŞce spoczywajÂą pÂłasko na udach, i nie powinny siĂŞ dotykaĂŚ, bo to rozprasza. Nogi sÂą lekko rozstawione. GÂłowa zwisa luÂźno do przodu, Âżuchwa jest opuszczona, ale nie naleÂży otwieraĂŚ ust.

Czêsto uczestnicy TA zamykaj¹ na pocz¹tku oczy. Zamkniêcie ich u³atwia wchodzenie w stany hipnotyczne- poniewa¿ jest najprostszym odciêciem siê od sygna³ów zewnêtrznych.

Podstawowe ĂŚwiczenia TA


Podstawowy program skÂłada siĂŞ z szeÂściu ĂŚwiczeĂą.

FormuÂła spokoju
Ta formu³a zosta³a w³¹czona do treningu przez prof. Schultza jako "wstawka przypominaj¹ca o celu Ìwiczenia". Brzmi ona: Jestem zupe³nie spokojny.

Trening rozpoczyna siê od bardzo zdecydowanego jednorazowego przywo³ania tej sugestii; by wzmocniÌ jej dzia³anie, mo¿na wykonaÌ g³êboki wdech. W dalszym ci¹gu treningu tê uspokajaj¹c¹ formu³kê powtarza siê raz po ka¿dym szeœciokrotnym powtórzeniu innych sformu³owaù.

FormuÂła odwoÂłania
WyobraÂżajÂąc sobie poczucie ciĂŞÂżaru, ciepÂła i chÂłodnego czoÂła, powoduje siĂŞ obiektywnie wymierne zmiany fizyczne. WywoÂłuje je przede wszystkim wegetatywny system nerwowy, niezaleÂżny od naszej woli, zmieniajÂący ukrwienie i napiĂŞcie miĂŞÂśni w taki sposĂłb, Âże sugestie stajÂą siĂŞ rzeczywistoÂściÂą.

Podczas treningu te zmiany fizyczne s¹ po¿¹dane, ale w ¿yciu codziennym przeszkadzaj¹. Dlatego pod koniec treningu odwo³uje siê te stany przez jednorazowe sugestywne przywo³anie formu³y: Zginam i prostujê rêce - oddycham g³êboko - otwieram oczy!

Wyobra¿aj¹c to sobie, energicznie porusza siê rêkami, g³êboko oddycha, po czym otwiera oczy.

Jeœli siê zapomni o tym odwo³aniu, przez d³u¿szy czas mo¿na mieÌ jeszcze nieprzyjemne uczucie przede wszystkim w koùczynach, które co prawda nie jest niczym groŸnym, ale te¿ niczym mi³ym. Aby je usun¹Ì, nale¿y jeszcze raz na krótko powróciÌ do treningu autogennego, po czym energicznie odwo³aÌ stan pozosta³y po Ìwiczeniu.

Takie odwoÂłanie jest niepotrzebne, jeÂśli coÂś nagle wyrwie nas z treningu, na przykÂład telefon lub dzwonek u drzwi, poniewaÂż taki "szok" gwaÂłtownie przerywa stan odprĂŞÂżenia. JeÂśli siĂŞ zaÂśnie podczas treningu, to teÂż nie ma potrzeby odwoÂływania, poniewaÂż odprĂŞÂżenie przechodzi wĂłwczas w naturalny sen.

Æwiczenie l: ciê¿kie rêce

Przez pierwsze dwa tygodnie trenuje siê odczuwanie ciê¿aru w rêkach. Na ogó³ wywo³uje siê wra¿enie ciê¿aru prawej rêki. U leworêcznych czêsto udaje siê je ³atwiej wywo³aÌ w lewej rêce. Odpowiednia formu³a brzmi:

Prawa (lewa) rĂŞka jest bardzo ciĂŞÂżka.

Powtarza siê to osiemnaœcie razy, na pocz¹tku i po ka¿dych szeœciu powtórzeniach przywo³uje siê jeden raz formu³ê spokoju, pod koniec odwo³uje siê uczucie ciê¿aru; odwo³anie jest konieczne tak¿e wówczas, gdy pocz¹tkowo nie uœwiadamiamy sobie uczucia ciê¿aru, równie¿ wtedy bowiem mog³y nast¹piÌ nieodczuwalne zmiany fizyczne.

Wra¿enie ciê¿aru u niektórych osób daje siê wyraŸnie odczuÌ ju¿ po pierwszych Ìwiczeniach, na ogó³ trzeba na to jednak kilku dni albo nawet d³u¿szego czasu. Czêsto mo¿na przyspieszyÌ dzia³anie, wyobra¿aj¹c sobie na pocz¹tku Ìwiczenia, ¿e siê niesie ciê¿k¹ torbê z ksi¹¿kami. Na ogó³ bardzo to pomaga.

Nigdy nie wolno sobie wyobra¿aÌ ciê¿aru w obu rêkach, poniewa¿ doœwiadczenie uczy, ¿e utrudnia to koncentracjê i wtedy trzeba d³ugo czekaÌ na wynik. PóŸniej uczucie ciê¿aru obejmuje automatycznie resztê cia³a.

Æwiczenie 2: ciep³e rêce

Niezale¿nie od tego, na ile wyraŸne jest odczuwanie ciê¿aru po pierwszych dwóch tygodniach, nale¿y przejœÌ do Ìwiczeù zwi¹zanych z ciep³em. W miarê dalszego trenowania wra¿enie bêdzie coraz wyraŸniejsze. Nierzadko ciep³o odczuwa siê bez szczególnej sugestii ju¿ w ci¹gu pierwszych dwóch tygodni, ale mimo to nale¿y ÌwiczyÌ jeszcze trzeci i czwarty tydzieù. TA polega przede wszystkim na systematycznym przestrzeganiu struktury Ìwiczeù, której nie nale¿y zmieniaÌ.

TakÂże ciepÂło wyobraÂżamy sobie najpierw w prawej rĂŞce, a leworĂŞczni w lewej. W tym celu powtarza siĂŞ nastĂŞpujÂącÂą sugestiĂŞ: Prawa (lewa) rĂŞka jest bardzo ciepÂła.

To sformu³owanie powtarza siê ponownie osiemnaœcie razy, przerywaj¹c je po ka¿dych szeœciu powtórzeniach formu³¹ spokoju. Rozpoczyna siê od sugestii ciê¿aru z pierwszych dwóch tygodni, powtarzanych teraz tylko szeœciokrotnie. Pod koniec jak zwykle odwo³uje siê j¹.

JeÂśli wraÂżenie ciepÂła nie pojawia siĂŞ wyraÂźnie w krĂłtkim czasie, moÂżna przed treningiem (ale nie w czasie ĂŚwiczeĂą) zanurzyĂŚ rĂŞkĂŞ w ciepÂłej wodzie i wtedy przypomnieĂŚ sobie w czasie ĂŚwiczenia uczucie ciepÂła w rĂŞce, co pomaga przy jego wywoÂłaniu. Z biegiem czasu ciepÂło ogarnia caÂłe ciaÂło, bez koniecznoÂści specjalnego przywoÂływania tego wraÂżenia. Nie naleÂży wyobraÂżaĂŚ sobie ciepÂła w obu rĂŞkach, poniewaÂż utrudnia to koncentracjĂŞ.

Ju¿ te pierwsze dwa podstawowe Ìwiczenia z pierwszych czterech tygodni na ogó³ dzia³aj¹ uspokajaj¹co i relaksuj¹ce. Nie nale¿y siê jednak zadowalaÌ tym dzia³aniem, lecz wzmocniÌ je przez wykonywanie nastêpnych czterech Ìwiczeù TA.

Æwiczenie 3: spokojne serce

Niezale¿nie od tego, na ile wyra¼nie po pierwszych czterech tygodniach odczuwa siê wra¿enie ciê¿aru i ciep³a, przechodzi siê w pi±tym tygodniu do æwiczenia zwi±zanego z sercem. Æwiczenie to nie sprawia wiêkszych trudno¶ci, poniewa¿ serce silnie reaguje na wyobra¿enia. Mo¿e to mieæ jednak i ujemne strony, poniewa¿ przy æwiczeniu zwi±zanym z sercem nierzadko pojawiaj± siê niepo¿±dane zjawiska towarzysz±ce. Z regu³y s± one co prawda przykre, ale nie niebezpieczne. Mimo to warto omówiæ to æwiczenie ze specjalist± (zw³aszcza je¶li kto¶ choruje na serce) i pocz±tkowo najlepiej uczyæ siê je wykonywaæ pod okiem specjalisty. Osoba ucz±ca siê samodzielnie TA mo¿e opu¶ciæ æwiczenie zwi±zane z sercem i przej¶æ od razu do æwiczenia oddechu lub raz je wykonaæ i zrezygnowaæ z niego w razie pojawienia siê jakich¶ przykrych sensacji. Zmniejsza to co prawda efekty treningu, ale serce tak czy inaczej korzysta z ogólnego odprê¿enia, nawet bez tego specjalnego æwiczenia.

Standardowa formu³a Ìwiczenia serca brzmi: Serce bije spokojnie i miarowo. Przy pojawieniu siê niepo¿¹danych objawów mo¿na tê formu³ê zmodyfikowaÌ na w³asny u¿ytek; przy niskim ciœnieniu na przyk³ad pomaga sugestia: Serce bije spokojnie i mocno.

Dla osĂłb wraÂżliwych, reagujÂących dolegliwoÂściami serca na bodÂźce nerwowe, korzystniejsze sÂą nastĂŞpujÂące sugestie: Serce pracuje bardzo spokojnie albo TĂŞtno jest spokojne i miarowe.

Æwiczenie serca mo¿e korzystnie wp³ywaæ na powszechnie wystêpuj±ce dolegliwo¶ci sercowe o charakterze psychiczno-nerwowym, na które uskar¿a siê dzisiaj tak wiele osób, i pomagaæ w leczeniu organicznych schorzeñ serca. W obu wypadkach nale¿y jednak zasiêgn±æ rady terapeuty, który opiekuje siê chorym.

Æwiczenie 4: spokojny oddech

Jest to jedno z najwa¿niejszych Ìwiczeù. Ka¿dy z nas ma na ogó³ zbyt gor¹czkowy i p³ytki oddech, co stanowi zagro¿enie dla zdrowia. Dziêki pog³êbionemu oddechowi ca³y organizm otrzymuje wiêcej tlenu, poprawia siê przemiana materii, a poœrednio g³êboki oddech powoduje tak¿e ogólne uspokojenie i odprê¿enie. Jednak osoba cierpi¹ca na organiczne schorzenia dróg oddechowych mo¿e wykonywaÌ te Ìwiczenia tylko za zgod¹ specjalisty - na pocz¹tku najlepiej pod jego kontrol¹ - by unikn¹Ì skutków ubocznych.

W Ìwiczeniach oddechowych TA nie wolno œwiadomie regulowaÌ oddechu, tak jak to ma miejsce podczas œwiadomej gimnastyki oddechowej; uspokojenie i pog³êbienie oddechu powinno byÌ wy³¹cznie wynikiem dzia³ania sugestii, w przeciwnym razie mo¿na doprowadziÌ do zaburzeù w oddychaniu. Odpowiednia formu³a brzmi: Oddech jest bardzo spokojny i miarowy.

Powtarza siê j± osiemna¶cie razy, przedtem przywo³uj±c po sze¶æ razy formu³y ciê¿aru, ciep³a i serca, przedzielaj±c je formu³± spokoju. Æwiczenia oddechowego nie przerywa siê jednak po sze¶ciokrotnym powtórzeniu formu³± spokoju, stosuje siê natomiast sugestiê: Oddycha mn±. Sugestia ta zosta³a wybrana przez prof. Schultza, aby podkre¶liæ fakt, ¿e oddechem nie wolno ¶wiadomie sterowaæ.

Je¶li æwiczenie oddechowe nie bardzo nam wychodzi, mo¿na sobie przed nim plastycznie wyobraziæ fale morskie, jak nieustannie zalewaj± pla¿ê i ³agodnie omywaj± nasze cia³o. Æwiczenie serca mo¿e korzystnie wp³ywaæ na powszechnie wystêpuj±ce dolegliwo¶ci sercowe o charakterze psychiczno-nerwowym, na które uskar¿a siê dzisiaj wiele osób, pomaga w leczeniu organicznych schorzeñ serca. W obu wypadkach nale¿y jednak zasiêgn±æ rady terapeuty, który opiekuje siê chorym.

Æwiczenie 5: ciep³e cia³o

G³êboko w jamie brzusznej, za ¿o³¹dkiem, znajduje siê splot s³oneczny (plexus solaris), najwiêkszy splot nerwowy wegetatywnego systemu nerwowego, niezale¿nego od woli. "Obs³uguje" on przede wszystkim narz¹dy uk³adu trawiennego, bardzo czule reaguj¹ce na bodŸce psychiczne i nerwowe. Zwi¹zek ten widaÌ równie¿ w m¹droœci ludowej, o czym œwiadcz¹ takie wyra¿enia, jak "¯ó³Ì mnie zalewa", albo: "Ze z³oœci flaki mi siê przewracaj¹". Praktyka medyczna potwierdza zwi¹zek miêdzy prze¿yciem fizycznym i psychicznym, na przyk³ad przy wrzodach ¿o³¹dka, biegunkach i zaparciach.

Wra¿enie ciep³a w splocie s³onecznym mo¿e unormowaÌ funkcjonowanie narz¹dów trawienia, ponadto pog³êbiÌ te¿ ogólne odprê¿enie i wyciszenie. Podstawowa formu³a brzmi: Splot s³oneczny promieniuje ciep³em.

Pojêcie "splotu s³onecznego" jest dla wielu osób zbyt "uczone", nie potrafi¹ sobie niczego takiego wyobraziÌ, wobec czego nie odczuwaj¹ ciep³a. Wtedy mo¿e byÌ wskazane wyobra¿anie sobie zamiast splotu s³onecznego ciep³a w brzuchu, ¿o³¹dku albo w okolicach nerek. S¹ to pojêcia konkretne, u³atwiaj¹ce trening. Tutaj ka¿dy musi sam wypróbowaÌ, jak najlepiej uzyskaÌ wyraŸnie odczuwalne efekty.

Jeœli wywo³anie wra¿enia ciep³a sprawia komuœ trudnoœÌ, ³¹czy siê tê sugestiê z oddechem, skupiaj¹c siê na wyobra¿eniu ciep³a przy wydechu. Jeœli w ci¹gu dwóch tygodni nie uda siê wywo³aÌ wyraŸnego wra¿enia ciep³a, mo¿na sobie pomóc, wyobra¿aj¹c sobie na pocz¹tku Ìwiczenia, ¿e siê wypi³o troszkê koniaku, powoduj¹cego uczucie mi³ego ciep³a w brzuchu, albo ¿e s³oùce grzeje nas w brzuch, co przewa¿nie wyraŸnie poprawia dzia³anie sugestii.

Æwiczenie 6: ch³odne czo³o

To ostatnie Ìwiczenie TA, do którego siê przechodzi po Ìwiczeniu ciep³a w splocie s³onecznym, wywo³uje uczucie lekkiego ch³odu na czole. Jego znaczenie oddaj¹ te¿ potoczne wyra¿enia, uto¿samiaj¹ce ch³ód ze spokojem i rozs¹dkiem - "byÌ ch³odnym i opanowanym". Formu³a ch³odnego czo³a brzmi: Czo³o jest przyjemnie ch³odne. Nigdy nie wolno zastêpowaÌ s³owa "ch³ód" przez "zimno", poniewa¿ mo¿e to wp³yn¹Ì na ukrwienie i spowodowaÌ silny ból g³owy, niekiedy nawet ostr¹ migrenê lub utratê przytomnoœci.
Gdy wraÂżenie chÂłodu na czole po pewnym czasie staje siĂŞ coraz wyraÂźniejsze, wystarczy szeÂściokrotne powtĂłrzenie odpowiedniej sugestii.

W miarĂŞ dalszego treningu poszczegĂłlne stany wystĂŞpujÂą coraz szybciej i wyraÂźniej, aÂż stajÂą siĂŞ odruchem, pojawiajÂącym siĂŞ praktycznie w ciÂągu minuty, bez potrzeby dÂłuÂższego powtarzania sugestii. W zaleÂżnoÂści od podatnoÂści na sugestie danej osoby moÂże to nastÂąpiĂŚ juÂż po kilku tygodniach, ale niekiedy dopiero po kilku miesiÂącach. W kaÂżdym razie zawsze konieczny jest wytrwaÂły trening dwa-trzy razy dziennie.

Gdy tylko osi¹gnê³o siê taki stan zaawansowania, ³¹czy siê sugestie w nastêpuj¹c¹ skrócon¹ formu³¹, któr¹ wystarczy bardzo intensywnie przywo³aÌ sobie jeden jedyny raz:

SpokĂłj - ciĂŞÂżar - ciepÂło -
Serce i oddech caÂłkiem spokojne i miarowe -
Splot sÂłoneczny promieniuje ciepÂłem -
CzoÂło przyjemnie chÂłodne (raz)

Wprawna osoba po przywo³aniu tej formu³y uzyskuje g³êbokie odprê¿enie i mo¿e szybko odpocz¹Ì, uspokoiÌ siê albo pozytywnie wp³yn¹Ì na siebie. Pod koniec treningu nale¿y jak zwykle odwo³aÌ stan relaksu przez wypowiedzenie przyjêtej formu³y:

Zginam i prostujê rêce - g³êboko oddycham - otwieram oczy.

StosujÂąc skrĂłcone sugestie moÂżna w ciÂągu dnia w odprĂŞÂżonej pozycji siedzÂącej wykorzystaĂŚ wiele okazji do krĂłtkiego, niezauwaÂżalnego treningu. Ponadto stwarza to warunki do przejÂścia w razie potrzeby do wyÂższego stopnia TA, do ktĂłrego z czasem dojdziemy.

Pozytywna autosugestia niekoniecznie oznacza, ¿e mo¿na osi¹gn¹Ì stan g³êbokiego relaksu w ci¹gu kilku minut. W zasadzie zaleca siê odczekaÌ do chwili, gdy w podstawowym treningu dojdzie siê do stanu ch³odnego czo³a. Na próbê mo¿na w razie potrzeby zacz¹Ì wczeœniej, nale¿y siê wtedy jednak liczyÌ z czêsto opóŸnionym i s³abszym wynikiem. Formu³y autosugestii powtarza siê przed odwo³aniem stanów uzyskiwanych w Ìwiczeniu po trzydzieœci razy, bardzo g³êboko wczuwaj¹c siê w ich treœÌ.

Zastosowanie treningu autogennego
Zapobieganie skutkom stresu i chorobom cywilizacyjnym uznaje siê za podstawow¹ dziedzinê stosowania treningu autogennego. Ruch, wysi³ek fizyczny i racjonalne od¿ywianie mog³yby, ³¹cznie z TA, staÌ siê podstaw¹ medycyny prewencyjnej. Cz³owiekowi zdrowemu TA pomaga zapobiec wielu chorobom, zw³aszcza stabilizuje samopoczucie ludzi, którzy jeszcze nie s¹ chorzy, ale ju¿ nie czuj¹ siê w pe³ni zdrowi.

TA - sam albo ³¹cznie z innymi zabiegami psychoterapeutycznymi - mo¿e mieÌ korzystny wp³yw przy zaburzeniach psychicznych, pod warunkiem, ¿e pacjenci s¹ jeszcze w stanie stosowaÌ autosugestiê. Wreszcie TA mo¿e byÌ pomocny równie¿ przy leczeniu chorób organicznych.

Trening autogenny wspomaga inne zabiegi psychoterapeutyczne, a w niektórych wypadkach wystarcza jako jedyna metoda leczenia. Psychozy i niektóre nerwice nie poddaj¹ siê dzia³aniu treningu. Cierpi¹cy na nie pacjenci na ogó³ ju¿ nie s¹ w stanie regularnie stosowaÌ TA albo w ogóle nie potrafi¹ go wykonywaÌ.

Przede wszystkim naleÂży wymieniĂŚ nastĂŞpujÂące zastosowania TA, rokujÂące nadzieje na wyleczenie:

- nerwowoœÌ (a¿ do wybuchowej agresywnoœci), pobudliwoœÌ i dra¿liwoœÌ,
- depresje, lêki, lêk egzaminacyjny, nieœmia³oœÌ, zahamowania, lêk przed czerwienieniem siê, poczucie mniejszej wartoœci,
- zaburzenia seksualne powodowane czynnikami psychicznymi,
- choroby psychosomatyczne, na przyk³ad wrzody ¿o³¹dka i uczucie lêku w chorobie serca (stenokardia),
- zaburzenia snu o rozmaitym podÂłoÂżu, wyczerpanie nerwowe,
- naÂłogi i uzaleÂżnienia od lekĂłw, nikotyny i alkoholu, metoda pomocnicza przy leczeniu narkomanii.

Choroby organiczne i psychosomatyczne

W wypadku dolegliwoÂści organicznych, ktĂłre po czĂŞÂści mogÂą byĂŚ spowodowane zaburzeniami psychicznymi i przyjmowaĂŚ charakter psychosomatyczny, TA czĂŞsto przyczynia siĂŞ do zÂłagodzenia objawĂłw i do zmobilizowania siÂł odpornoÂściowych organizmu, pozwalajÂąc na szybsze pokonanie choroby. TA nie moÂże zastÂąpiĂŚ wÂłaÂściwego leczenia przyczyn choroby organicznej za pomocÂą odpowiednich lekĂłw. PoniewaÂż jednak system nerwowy w wiĂŞkszoÂści chorĂłb odgrywa okreÂślonÂą rolĂŞ, korzystnego wpÂływu TA moÂżna siĂŞ spodziewaĂŚ rĂłwnieÂż w tych wypadkach, w ktĂłrych w grĂŞ wchodzi schorzenie organiczne. Taki korzystny wpÂływ moÂże mieĂŚ miejsce np. w nastĂŞpujÂących chorobach czy dolegliwoÂściach:

- zaburzenia w funkcjonowaniu uk³adu trawienia, np. wymioty, biegunka, zaparcie, nerwowe po³ykanie powietrza i inne zaburzenia po³ykania, wrzody ¿o³¹dka i dwunastnicy,
- w zapobieganiu zawaÂłom serca i w leczeniu poszpitalnym, terapia "znerwicowanego" serca,
- dolegliwoÂści ze strony ukÂładu oddechowego, np. katar sienny, astma oskrzelowa,
- choroby kobiece, np. bolesne miesiÂączki, klimakterium, a takÂże przygotowanie do porodu,
- bóle o ró¿norakich przyczynach, np. bóle g³owy i migreny, ból zêbów, neuralgie, bóle reumatyczne oraz ³agodzenie bólów fantomowych po amputacjach, o wra¿liwoœÌ na zmiany pogody, nadwaga, choroby skórne (np. brodawki, swêdzenie).

Zjawiska uboczne w TA

W wiêkszoœci wypadków zjawiska towarzysz¹ce Ìwiczeniom s¹ niewinnymi skutkami wegetatywnego prze³¹czenia organizmu i odprê¿enia. Pojawiaj¹ siê one na przyk³ad wówczas, gdy silne napiêcie pewnych oœrodków w mózgu roz³adowuje siê pod wp³ywem odprê¿aj¹cych sformu³owaù, s¹ wiêc zjawiskami po¿¹danymi. Jeœli siê nie zwraca na nie uwagi i konsekwentnie nadal trenuje, to na ogó³ samoistnie ustêpuj¹. Mimo to Ìwicz¹cy powinien siê z nimi liczyÌ, ale, przera¿ony nimi, nie rezygnowaÌ z dalszego treningu. Zbyt d³ugie Ìwiczenia mog¹ wywo³aÌ skurcze, niekiedy mo¿e dojœÌ do cofniêcia siê ju¿ uzyskanych wyników.

Takimi zjawiskami towarzyszÂącymi mogÂą byĂŚ:

- drganie lub drÂżenie miĂŞÂśni i zaburzenia w czuciu ( mrowienie, pieczenie, napiĂŞcie, poczucie bolesnej ciĂŞÂżkoÂści lub brak czucia), wystĂŞpujÂące przede wszystkim w czasie ĂŚwiczeĂą zwiÂązanych z poczuciem ciepÂła i ciĂŞÂżaru;

- kaszel, ziewanie, kichanie, ³zawienie, œlinotok, niekiedy podniecenie seksualne, w³¹cznie z wra¿eniami przypominaj¹cymi orgazm (wytrysk nasienia);

- w czasie Ìwiczeù sercowych i oddechowych têpe uczucie ucisku w okolicach serca, ko³atanie i k³ucie serca, zaburzenia oddechu a¿ do ataków dusznoœci w³¹cznie, gdy siê wrêcz "zapomina" o oddychaniu;

- g³ównie podczas Ìwiczeù uczucia ciep³a w brzuchu wystêpuje ucisk w ¿o³¹dku, skurcze, ból brzucha i md³oœci;

- ch³odne czo³o mo¿e powodowaÌ zawroty g³owy, zak³ócenia równowagi, oszo³omienie, uczucie wirowania lub unoszenia siê w powietrzu i niepo¿¹danej sennoœci;

- przejœciowe halucynacje wyra¿aj¹ siê w omamach zapachowych i smakowych (na przyk³ad zapach tytoniu, perfum, dymu), czêœciej w zjawiskach akustycznych, przy których s³yszy siê g³osy i szumy, niekiedy nawet ca³e fragmenty muzyczne; czasami s³yszy siê ciszej lub g³oœniej ni¿ w rzeczywistoœci dŸwiêki pochodz¹ce z otoczenia; halucynacje optyczne wyra¿aj¹ siê w widzeniu œwiat³a, ciemnoœci, koloru i ruchu, niekiedy wspomnienia ³¹cz¹ siê w prawdziwe "filmy", jak w snach;

- psychiczne zjawiska towarzyszÂące to niekiedy strach, depresja, euforia lub wzmoÂżona potrzeba czuÂłoÂści;

- wielu pocz¹tkuj¹cych uskar¿a siê na niepohamowany nat³ok idei i myœli, czêœciowo zwi¹zanych z prze¿yciami dnia, z którymi jeszcze nie zd¹¿yli siê uporaÌ; czêœciowo pojawiaj¹ siê równie¿ stale powracaj¹ce natrêtne myœli.

Chocia¿ te zjawiska towarzysz¹ce maj¹ w zasadzie swój sens i roz³adowuj¹ napiêcie, odczuwa siê je jako zak³ócenia i przeszkody na drodze do sukcesu. Niestety, przeciwdzia³anie im nie jest mo¿liwe. Najlepiej pogodziÌ siê z nimi i zaufaÌ, ¿e w miarê Ìwiczeù zanikn¹. Jeœli pocz¹tkowo oko³o po³owa Ìwicz¹cych uskar¿a siê na nie, póŸniej jest ich ju¿ tylko nieca³e 7%.

TA dla zdrowych
Zdrowemu cz³owiekowi TA pomaga w osi¹gniêciu bardziej zrównowa¿onego stosunku do ¿ycia, co pozwala mu ³atwiej poradziÌ sobie z problemami i k³opotami dnia codziennego. Trening wzmacnia wydajnoœÌ jego pracy, zdolnoœÌ koncentracji i pamiêÌ, a jednoczeœnie umo¿liwia uzyskanie stanu krótkiego relaksu niejako "na zamówienie". Nie ma prawie takiej sytuacji ¿yciowej, w której TA nie by³by pomocny. Sugestie ka¿dorazowo zale¿¹ od okolicznoœci. Osoba przestrzegaj¹ca zasad tworzenia sformu³owaù sugestii zawsze znajdzie zwrot odpowiadaj¹cy jej problemowi. Ale ju¿ nawet Ìwiczenia podstawowe przyczyniaj¹ siê do ³atwiejszego i bardziej skutecznego radzenia sobie z ¿yciem.

Mo¿na stwierdziÌ: u osób zdrowych TA powoduje zasadnicz¹ poprawê nastawienia do ¿ycia, budzi w ka¿dej sytuacji pozytywne oczekiwania, usuwa parali¿uj¹ce negatywne wyobra¿enia, lêki i zahamowania, a tym samym przyczynia siê do wiêkszego zadowolenia z ¿ycia i wiary we w³asn¹ przysz³oœÌ, do zauwa¿ania drobnych radoœci dnia codziennego i korzystania z nich, a jednoczeœnie do ³atwiejszej akceptacji nieuniknionych przykroœci, które spotykaj¹ ka¿dego. W ten sposób TA poœrednio chroni równie¿ przed zaburzeniami psychicznymi i chorobami fizycznymi.

TA dla zaawansowanych
Osoba doÂświadczona potrafi wprowadziĂŚ siĂŞ w ciÂągu jednej minuty w stan, jaki wywoÂłujÂą ĂŚwiczenia podstawowe TA. Musi sobie w tym celu bardzo silnie zasugerowaĂŚ: SpokĂłj - ciĂŞÂżar - ciepÂło - serce i oddech caÂłkiem spokojne - splot sÂłoneczny promieniuje ciepÂłem - czoÂło przyjemnie chÂłodne - sformuÂłowania sÂłowne (30 razy) lub plastyczne wyobraÂżenia z dalszych ĂŚwiczeĂą dla zaawansowanych -odwoÂłanie.

W tym stadium treningu osoba Ìwicz¹ca mo¿e poznaÌ sama siebie i uporaÌ siê ze swoimi konfliktami, a nie tylko je przes³oniÌ, jak to ma miejsce w czasie Ìwiczeù podstawowych. TA dla zaawansowanych nale¿y wiêc do zakresu psychologii g³êbi i dlatego powinno siê go uczyÌ - w miarê mo¿liwoœci - pod kierunkiem specjalisty.

MUZYKOTERAPIA jako zabieg uzdrowiskowy w sanatoriach
--------------------.
.
mgr W³adys³aw Pitak podj¹³ temat niezwykle ciekawy nie tylko z punktu widzenia naukowego, ale równie¿ praktycznego. Prowadzona przez niego wieloletnia dzia³alnoœÌ na terenie uzdrowiska Ko³obrzegu, DŸwirzyna i Mielna zosta³a uznana za bardzo pozytywny czynnik leczenia uzdrowiskowego. Uzyskane zaœ efekty terapeutyczne s¹ wysoce zadowalaj¹ce. (...) Obserwuj¹c dzia³alnoœÌ mgr W. Pitaka oraz oceniaj¹c jego zaanga¿owanie naukowe na polu muzykoterapii, nie tylko popieram ca³kowicie tê dzia³alnoœÌ, ale uwa¿am, ¿e wyniki tej pracy skondensowane statystycznie nadaj¹ siê w zupe³noœci na dysertacjê doktorsk¹. (...)
Naczelny Lekarz Uzdrowiska KoÂłobrzeg- Doc. dr hab. med. Bohdan Trzeciak




@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@


MUZYKOTERAPIA jako zabieg uzdrowiskowy w sanatoriach koÂłobrzeskich

(Fragmenty referatu wygÂłoszonego na Sympozjum Medycyny Psychosomatycznej w 1989 r. w KoÂłobrzegu przez twĂłrcĂŞ tej metody na Pomorzu ÂŚrodkowym WÂładysÂława Pitaka - dypl. logopedy i muzykoterapeuty).

W ostatnich latach obserwuje siĂŞ w Polsce wzrost zainteresowania psychologicznymi problemami ludzi chorych somatycznie. Zainteresowanie to okazujÂą lekarze, ktĂłrzy dostrzegajÂą wagĂŞ problemĂłw psychologicznych w powstawaniu i leczeniu schorzeĂą somatycznych. TendencjĂŞ podobnÂą przejawiajÂą rĂłwnieÂż psychologowie kliniczni, ktĂłrzy w swojej dziaÂłalnoÂści praktycznej i badawczej coraz czĂŞÂściej wykraczajÂą poza psychiatriĂŞ, tradycyjny juÂż obszar ich pracy.
Zgodnie z za³o¿eniami (zyskuj¹cego coraz wiêcej zwolenników) podejœcia psychosomatycznego, w³aœciwie wszystkie choroby i dysfunkcje somatyczne powstaj¹ jako rezultat przeci¹¿enia organizmu wskutek ³¹cznego dzia³ania z³o¿onego zespo³u ró¿norodnych czynników, w tym tak¿e psychologiczno-pedagogicznych.
Do grona lekarzy i psychologów zajmuj¹cych siê chorym cz³owiekiem dochodz¹ ostatnio specjaliœci z zakresu terapii pedagogicznej (nozopedagodzy). Zajmuj¹ siê oni jednostkami i grupami spo³ecznymi, które wskutek ró¿nych dewiacji biopsychospo³ecznych, spowodowanych zagro¿eniem zdrowia, chorob¹ i kalectwem oraz warunkami leczenia i chorowania - nie mog¹ optymalnie regulowaÌ i przetwarzaÌ swoich stosunków z otoczeniem.
(...)




Potrzeba regeneracji siÂł czÂłowieka coraz bardziej naraÂżonego na ujemne wpÂływy wspó³czesnej cywilizacji sprawia, Âże prawidÂłowa organizacja czasu wolnego (rĂłwnieÂż w sanatorium) staje siĂŞ sprawÂą pierwszoplanowÂą. Chodzi bowiem o zaspokojenie na coraz wyÂższym poziomie stale rosnÂącego zapotrzebowania spoÂłecznego na ró¿ne formy wypoczynku aktywnego oraz uczynienia z niego zjawiska kulturowego w skali ogĂłlnokrajowej. Warto chyba powiedzieĂŚ za A. Hansenem, Âże "NiewÂątpliwie racjĂŞ majÂą ci, ktĂłrzy twierdzÂą, Âże do poprawy i zachowania zdrowia spoÂłeczeĂąstwa potrzeba nam nie tylko higieny Âżycia codziennego i pracy oraz odpowiedniej liczby szpitali, przychodni i lekĂłw, ale przede wszystkim szeroko s p o p u l a r y z o w a n e j   w i e d z y   o   o d p o c z y n k u" (Hansen 1983, s.5).

Wykonawca tej formy artystyczno-terapeutycznej jest zawodowym aktorem, pedagogiem kultury teatralnej, logoped¹ i muzykoterapeut¹, Realizuj¹c terapeutyczn¹ funkcjê kultury i sztuki - najpierw jako aktor, a nastêpnie jako terapeuta - od po³owy lat 70-tych prezentowa³ w sanatoriach ko³obrzeskich spotkania z monodramem. Zadaniem tych spotkaù by³o doprowadziÌ do roz³adowania napiêÌ, usuniêcia lêku, frustracji i w formie rozrywkowej publicystyki uœwiadomiÌ ró¿ne mo¿liwoœci twórczego dzia³ania cz³owieka w zakresie rozwi¹zywania problemów ¿yciowych.
(...)



@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@



Od 1985 r. autor niniejszego wyst¹pienia ponownie podj¹³ dzia³ania artystyczno-terapeutyczne w sanatoriach, tym razem pod has³em: GRY I ZABAWY DRAMATYCZNE, nastêpnie: MUZYKA - TERAPIA - RELAKS, póŸniej: MUZYKOTERAPIA, a ostatnio: LOGOMUZYKOTERAPIA. Zadaniem i celem tych spotkaù by³o pielêgnowanie i leczenie - za pomoc¹ s³owa i muzyki - nerwic, zaburzeù mowy, czytania i pisania, porozumiewania siê, a tak¿e terapia sensu ¿ycia.

Organizacyjnie realizacja spotkaù by³a ró¿na, tak jak ró¿ne s¹ sanatoria i ró¿ne podejœcie lekarzy do tej sprawy:
1.Zabiegi uzdrowiskowe - kuracjusze przychodzÂą na terapiĂŞ grupowa na podstawie zleceĂą lekarskich. SÂą to zamkniĂŞte grupy treningowe - do 4-7 zabiegĂłw w turnusie
2.Spotkania artystyczno-terapeutyczne - kuracjusze przychodzÂą na spotkania na podstawie ogÂłoszeĂą za zgodÂą i zachĂŞta ze strony lekarzy, czasami z ich zleceniami w karcie zabiegowej. SÂą to grupy otwarte - 5-6 spotkaĂą w turnusie
3.Imprezy artystyczno-terapeutyczne - kuracjusze przychodzÂą na podstawie ogÂłoszeĂą, bez skierowaĂą lekarskich - 1-3 imprez w turnusie.
Powy¿sza ró¿norodnoœÌ i czêstotliwoœÌ oraz nastawienie kuracjuszy powodowa³y tak¿e odmiennoœÌ technik proponowanych kuracjuszom: od nastawienia relaksacyjno-treningowego do biernego odbioru muzyki w³¹cznie.

W praktyce terapeutycznej stosowane by³y techniki wyprowadzone z ró¿nych dziedzin sztuki (teatru, muzyki, plastyki, ruchu i taùca), a tak¿e anatomii, fizjologii oraz psychologii i logopedii.

Najczêœciej stosowan¹ technik¹ terapeutyczn¹ by³ relaks jako zwolnienie psychofizyczne, czyli wyeliminowanie naprê¿enia miêœni przy równoczesnym œwiadomym obni¿eniu aktywnoœci myœli (Aleksandrowicz). Relaks po³¹czony z Ìwiczeniami oddechowymi oraz pewnymi elementami autosugestii ju¿ od dawna uwa¿any by³ za cenn¹ metodê terapeutyczn¹. Interesowali siê nim lekarze i psycholodzy. W niektórych klinikach by³a to jedna z metod zapobiegania nerwicom, chorobie wieùcowej, wrzodowej i nadciœnieniu.





@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@



W koÂłobrzeskich sanatoriach stosowano nastĂŞpujÂące ĂŚwiczenia relaksacyjne:

1.Transformacja energii wg Laury Huxley
2.Technika relaksacji Jacobsona
3.Technika relaksacji Colsona
4.Trening autogenny Schultza
5.Medytacja wg Swaischa & Siemsa

DrugÂą grupĂŞ stosowanych technik terapeutycznych stanowiÂły przeÂżycia wyobraÂżeniowe:

1.Metoda H.Leunera - eksperymentalne katatyniczne przeÂżywanie obrazowe
2.Metoda W.Luthe'go - odreagowanie autogenne
3.Psychocybernetyka Maltza - formowanie pozytywnego obrazu siebie.




Wielu terapeutów uwa¿a, ¿e w terapii grupowej z¿ycie siê pacjentów, wspólne spêdzanie czasu wolnego, wykonywanie ró¿norodnych prac w grupie, bardzo u³atwia przebieg terapii.
W koÂłobrzeskiej dziaÂłalnoÂści terapeutycznej zachĂŞcano kuracjuszy i pacjentĂłw do wspĂłlnych spacerĂłw, gier towarzyskich, rozmĂłw i udzielania sobie wzajemnie porad. W czasie spotkaĂą terapeutycznych korzystano z technik muzyczno-dramatycznych, ktĂłre uÂłatwiaÂły odtwarzanie przeszÂłych wydarzeĂą, "otwieraÂły grupĂŞ", dostarczaÂły materiaÂłu o aktualnych konstelacjach w grupie i umiejscowieniu w nich poszczegĂłlnych uczestnikĂłw.

Muzyka jest niew¹tpliwie atrakcyjnym i w miarê bezpiecznym œrodkiem terapeutycznym. Wiadomo nie od dzisiaj, ¿e mo¿e ona zmieniaÌ stan aktywnoœci systemu nerwowego, wywo³ywaÌ okreœlone zmiany w czynnoœciach ca³ego organizmu, mo¿e zmieniaÌ napiêcie miêœni, przyspieszaÌ przemianê materii, zmieniaÌ szybkoœÌ kr¹¿enia krwi, obni¿aÌ próg wra¿liwoœci zmys³ów, wp³ywaÌ na wewnêtrzne wydzielanie, zmieniaÌ si³ê i szybkoœÌ pulsu, modyfikowaÌ oddychanie. To s¹ zmiany konkretne. Poza tym, muzyka mo¿e wprowadzaÌ w ró¿ne nastroje, wzbudzaÌ uczucia i emocje.




@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@



W muzykoterapii, podobnie jak w leczeniu farmakologicznym istnieje trudne do rozwi¹zania zagadnienie indywidualnych ró¿nic reagowania na leki, ró¿na jest bowiem wra¿liwoœÌ ludzi na muzykê, a tak¿e ró¿ne s¹ doœwiadczenia z t¹ muzyka zwi¹zane. Poza tym wydaje siê, ¿e muzyka usuwaj¹c objawy wielu dolegliwoœci, stosunkowo rzadko zapobiega ich powstawaniu. Dotyczy to przede wszystkim stosunku do drugiego cz³owieka, zdolnoœci porozumiewania siê, tolerancji, wyrozumia³oœci, partnerstwa, pogl¹du na œwiat i ¿ycie. Poniewa¿ muzyka jest asemantyczna - nie pos³uguj¹c siê jêzykiem nazw i pojêÌ - nie wp³ywa na obyczaje, moralnoœÌ i etykê zachowaù cz³owieka. Has³o: "muzyka ³agodzi obyczaje" nie znajduje pokrycia w jej realnych, stosunkowo skromnych mo¿liwoœciach terapeutycznych.

Uwzglêdniaj¹c powy¿sze zastrze¿enia, s³usznym wydaje siê pogl¹d, ¿e w psychoterapii i terapii pedagogicznej najskuteczniejsz¹ metod¹ jest kojarzenie wielu technik i wielokierunkowe oddzia³ywanie na osobowoœÌ pacjenta. Z uwagi na dominacjê dwóch technik terapeutycznych, opartych przede wszystkim na s³owie i muzyce, nasze dzia³ania w sanatoriach ko³obrzeskich nazwano l o g o m u z y k o t e r a p i ¹.
W naszej praktyce muzyka dostarczaÂła bodÂźcĂłw rytmicznych do dziaÂłaĂą ruchowych, pomagaÂła nawiÂązaĂŚ kontakt z chorymi, ktĂłrzy sÂłabo reagujÂą na bodÂźce sÂłowne lub nie chcÂą rozmawiaĂŚ. "Logos" - sÂłowo, sens - byÂło formÂą odtwarzania aktualnych wydarzeĂą z Âżycia grupy czyli projekcjÂą sprzyjajÂąca odreagowaniu. Pacjenci mogli siĂŞ "wygadaĂŚ", "wypÂłakaĂŚ" ze swoich dawnych i obecnych zmartwieĂą i trudnoÂści. ZdarzaÂło siĂŞ, Âże to wystarczyÂło dla odczucia ulgi, i nie byÂło wĂłwczas potrzeby Âżadnej interpretacji, poleceĂą lub wskazĂłwek terapeuty.
(...)




@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@



OdrĂŞbnÂą, zasÂługujÂącÂą na uwagĂŞ, technikÂą terapeutycznÂą jest m u z y k o d r a m a - wykonywanie dziaÂłaĂą scenicznych przy wsparciu muzycznym lub wykonywanie dziaÂłaĂą muzycznych z uwzglĂŞdnieniem dziaÂłaĂą interpersonalnych. Technika ta jest oparta na psychodramie, pantomimie i grach terapeutycznych.

W zale¿noœci od kategorii wiekowej pacjentów, proponowano ró¿ne rodzaje aktywnoœci muzyczno-dramatycznej:

1.Instrumentalne dialogi - gra na instrumentarium Orffa - uÂłatwia diagnozowanie stanĂłw emocjonalnych, draÂżliwoÂści, dominacji
2.Improwizacje - ujawnianie zahamowania, biernoÂści lub agresywnoÂści,
3.Muzykowanie integracyjne - wykonywanie prostych ukÂładĂłw rytmicznych Âśpiewanie piosenek, logorytmika
4.Improwizacje na zadany temat - malarstwo dÂźwiĂŞkowe jako technika relaksacyjno-kontemplacyjna. Pomaga okreÂśliĂŚ cudze przeÂżycia na zasadzie empatii (uczuciowego utoÂżsamiania siĂŞ )
5.Marsze fabularne, biegi, podskoki (spacer pod wiatr, nad przepaÂściÂą, na kÂładce, do pracy, po kamieniach przez potok)
6.Pantomimiczne wyraÂżanie zadanych tematĂłw, np. zakazany owoc, moja matka, zwierciadÂło
7.Psychodrama (monolog, moje marzenia, przedstawienie samego siebie, dublowanie roli)




@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@



W trakcie spotkaĂą terapeutycznych korzystano takÂże z moÂżliwoÂści samoczynnego oddziaÂływania utworu muzycznego na psychikĂŞ pacjenta. SÂłuchano wiĂŞc utworĂłw redukujÂących zmĂŞczenie, Âżywych, pogodnych, mobilizujÂących emocjonalne i intelektualnie.





SkutecznoœÌ terapeutyczna logomuzykoterapii

"CzÂłowiek jest zwierciadÂłem wartoÂściujÂącym - powiada R.May (1973, s.83) - bytem, ktĂłry interpretuje swoje Âżycie i swĂłj Âświat w terminach symboli i znaczeĂą oraz identyfikuje siĂŞ ze swoim istnieniem jako jaÂźniÂą". MoÂżna powiedzieĂŚ wiĂŞc, Âże od wartoÂści, ich hierarchizacji i wzajemnych relacji, zgodnoÂści lub niezgodnoÂści, spĂłjnoÂści lub jej braku - zaleÂży dobre albo zÂłe funkcjonowanie jednostki, a wiĂŞc jego zdrowie psychiczne lub jego brak.

Badacze wi¹¿¹cy zagadnienia zdrowia psychicznego z problematyk¹ wartoœci, z regu³y uwa¿aj¹, ¿e system wartoœci mo¿e siê zmieniaÌ pod wp³ywem ró¿nych oddzia³ywaù, np. pod wp³ywem psychoterapii. M.Rokeach (1968, s.168) stwierdza, ¿e ju¿ uœwiadomienie cz³owiekowi sprzecznoœci miêdzy wartoœciami b¹dŸ sprzecznoœci w systemach wartoœci - postawy, czego mo¿na dokonaÌ w psychoterapii, prowadzi do stosunkowo ³atwych korekt, a co za tym idzie do zmiany zachowaù.
Omawiane techniki i rozwiÂązania terapeutyczne majÂą znaczenie pog³êbionej diagnozy oraz interpretacji trudnoÂści pacjentĂłw. DostarczajÂąc moÂżliwoÂści emocjonalnego przeÂżycia wyprzedzajÂą one rozmaite intelektualne osÂądy czy ustalenia, prowadzÂąc pacjenta do caÂłoÂściowego spojrzenia na swoje trudnoÂści i ich przyczyny, tzn. do uzyskania wglÂądu. DziĂŞki uczestnictwu w  l o g o m u z y k o t e r a p i i role Âżyciowe dla pacjenta stajÂą siĂŞ czymÂś uchwytnym, co pozwala mu nimi swobodnie manipulowaĂŚ. JuÂż samo uÂświadomienie sobie, Âże jest to moÂżliwe, zmniejsza lĂŞk i zachĂŞca do aktywnej i twĂłrczej postawy wobec Âżycia, staje siĂŞ ÂźrĂłdÂłem nadziei.




@@@@@@@@@@@@@@@@@@



W³asne obserwacje i doniesienia z piœmiennictwa sk³oni³y nas do przyjêcia tezy, ¿e pacjenci w stanie relaksu s¹ bardziej podatni na psychoterapiê. £atwiej osi¹gaj¹ wgl¹d, szybciej przyjmuj¹ rzeczow¹, ¿yczliw¹ perswazjê i s¹ zdolni zmieniÌ nawet utrwalone, wadliwe sposoby reagowania na ró¿ne bodŸce œrodowiskowe i sytuacje ¿yciowe.
Generalnym zatem warunkiem dojœcia do zdolnoœci sterowania sob¹ (tak¿e w sensie psychosomatycznym) jest nauczenie siê relaksu i treningu autogennego. Ta umiejêtnoœÌ likwiduje niepokój i lêk, przywraca spokój i odprê¿enie, a w dalszej konsekwencji budzi aktywnoœÌ i okazje do osi¹gniêÌ, a tak¿e satysfakcji z twórczego dzia³ania - umiejêtnoœci rozwi¹zywania w³asnych problemów ¿yciowych.


mgr WÂładysÂław Pitak - dyplomowany logopeda i muzykoterapeuta

PS.
Osoby zainteresowane bibliografiÂą i materiaÂłami terapeutycznymi dot. powyÂższego tematu proszone sÂą o kontakt:
tel: (94) 340-60-06
lub e-mail: logos@logos.pomorze.pl

Album 2x VCD/DVD - Æwiczenia relaksacyjne i autogenne

1. Relaks progresywny Jacobsona + Trening autogenny Schultza

PeÂłne wersje 2 ĂŚwiczeĂą do praktycznego wykonywania w warunkach domowych i klubowych.

Opracowanie i wykonanie: WÂładysÂław Pitak, muzykoterapeuta i logopeda medialny.

Nagrania wykonano w Jaskiniach Solno-Jodowych "Galos" w Kudowie i LÂądku Zdroju w 2004 r.

2. Jak radziĂŚ sobie ze stresem + omĂłwienie technik relaksacyjnych

WykÂład, prezentacja i omĂłwienie w wyk. WÂładysÂława Pitaka podczas OgĂłlnopolskich WarsztatĂłw dla Dziennikarzy - NiepoÂłomice 2004).

Z wyk³adu i prezentacji dowiesz siê, ¿e: "relaksacja Jacobsona polega na wykonywaniu okreœlonych, celowych ruchów rêkami, nogami, tu³owiem i twarz¹, po to, aby napinaÌ i rozluŸniaÌ okreœlone grupy miêœni organizmu. Napinanie i rozluŸnianie s³u¿y najpierw wyuczeniu zdawania sobie sprawy z ró¿nicy wra¿eù p³yn¹cych z miêœnia napiêtego i rozluŸnionego.

Systematyczne ĂŚwiczenia uczÂą takÂże nawyku rozluÂźniania wÂłasnych miĂŞÂśni. Uczenie siĂŞ relaksu jest podobne do uczenia siĂŞ jazdy na nartach czy pÂływania.

Z treningu pÂłynÂą okreÂślone korzyÂści.

Oto niektĂłre z nich:
- przyjemne doznania i poprawa samopoczucia,
- wzmocnienie zaufania do siebie,
- zmniejszenie nadciÂśnienia i poprawa pracy serca,
- lepsza praca ¿o³¹dka i jelit,
- dziaÂłanie profilaktyczne przeciw wrzodom i kÂłopotom trawiennym,
- zmniejszenie nerwowoÂści, rozwĂłj wyobraÂźni i procesĂłw myÂślenia.

Nazwa trening autogenny Schultza pochodzi od greckiego sÂłowa "autos"- sam i "genos"- poczÂątek, pochodzenie, rĂłd. Autogenny znaczy wiĂŞc: ĂŚwiczÂący wÂłasne EGO.

Ró¿nica miêdzy stanem hipnotycznym a autogennym polega na tym, ¿e w pierwszym przypadku cz³owiek znajduje siê pod wp³ywem dzia³ania hipnotyzera, a w autogenii - pod wp³ywem samego siebie.

Trening Schultza ma bardzo szerokie zastosowanie w leczeniu wspomagaj¹cym przy ró¿nego rodzaju neurozach i zaburzeniach psychosomatycznych, dolegliwoœciach hormonalnych, w neurologii, foniatrii, po³o¿nictwie, stomatologii i przy drobnych zabiegach chirurgicznych.

Metoda sprawdzi³a siê w wielu dziedzinach , m.in. w poradniach wychowawczych i ma³¿eùskich, w sporcie (przed startem) i sztuce aktorskiej i publicznych wyst¹pieniach (przy opanowywaniu tremy przed wystêpami).

Obiektywne badania kliniczne (EEG, EKG) dowodzÂą, Âże metoda ta wpÂływa na Âłagodzenie, a nierzadko usuwa m.in. takie objawy chorobowe:

- nerwicowy czĂŞstoskurcz serca i nerwowe poÂłykanie powietrza,
- choroba wrzodowa ¿o³¹dka i dwunastnicy,
- d³awica sercowa (po³¹czona ze stanami lêkowymi),
- dusznica oskrzelowa,
- nerwice narz¹dowe (dyskinezje dróg ¿ó³ciowych, spastyczne stany jelit, zaparcie),
- mêczliwoœÌ, migrena i moczenie nocne,
- naczynioruchowe bĂłle gÂłowy,
- nadciÂśnienie tĂŞtnicze,
- nadczynnoœÌ tarczycy,
- pokrzywka i ÂświÂąd nerwicowy,
- ruchy przymusowe (tiki) i wymioty psychogenne,
-   wegetatywne zaburzenia kr¹¿enia i przewodu pokarmowego.

#

(http://logos.dt.pl/Jacobson-Schultz1.jpg)

Koszt albumu 2xDVD = 45 zÂł.+ 5 zÂł (koszty pocztowe) = 50,- zÂł z przedpÂłatÂą na konto autora:


rodzaj wpÂłaty: album 2xVCD

WysyÂłka odbywa siĂŞ w terminie 3 dni  po otrzymaniu potwierdzenia z banku o wpÂłyniĂŞciu w/w kwoty na konto.
~~~~~~~~~~~~


Uwaga: 

Nr konta podamy po zÂłoÂżeniu zamĂłwienia  mailowego  (biuro@logos.dt.pl) lub telefonicznego (94-340-60-06)  z podaniem  tytuÂłu  zamĂłwionego nagrania, nazwiska odbiorcy i jego adresu.


[size=24]telefony: 94-340-60-06;
600-809-254
e-mail: logos@logos.pomorze.pl
www.logos.pomorze.pl [/size]

Zapraszamy

LOGOS-Koszalin
LOGOPEDIA MEDIALNA
(http://logos.dt.pl/images/foto.jpg)
WÂładysÂław Pitak


dla dziennikarzy, pracownikĂłw mediĂłw, rzecznikĂłw prasowych, pracownikĂłw PR, menedÂżerĂłw.

ZajĂŞcia odbywajÂą siĂŞ  w formie 3-dniowych zjazdĂłw (od piÂątku do niedzieli).
W programie miĂŞdzy innymi zajĂŞcia obejmujÂące zagadnienia z zakresu estetyki Âżywego sÂłowa, interpretacji tekstĂłw, elementĂłw retoryki, pracy nad gÂłosem, pracy przy mikrofonie, przygotowania wystÂąpienia przed kamerÂą, ksztaÂłtowania wizerunku, elementĂłw psychologii w komunikacji, technik pokonywania stresu.

Prowadzi je logopeda, muzykoterapeuta, aktor estradowy, operator kamer filmowych i telewizyjnych,   wizaÂżysta – WÂładysÂław Pitak.[/color]

Adres:


Towarzystwo Terapii i KsztaÂłcenia Mowy
 „LOGOS”
ul. Pieczarek 4,
75-900 Koszalin
tel. (94) 340-60-06
kom. 600-809-254


Kontakt:

 [size=16]e-mail :
logos@logos.pomorze.pl
strony URL:
www.logos.pomorze.pl