Bia³a Pani w ko¶ciele oo. Franciszkanów w WilnieHistoria tej figury jest bogata i kryje w sobie trochê tajemniczo¶ci. Niestety, archiwa ko¶cio³a o.o. Franciszkanów w Wilnie w znacznej czêsci zosta³y zniszczone w 1947 r. podczas ponownego zamkniêcia ko¶cio³a przez w³adze sowieckie.
Zachowa³y siê jednak ¶wiadectwa i kroniki spisane przez o. W³adys³awa Kamila Wielemañskiego, który do 1947 r. pracowa³ w Wilnie, a potem zosta³ zes³any na kotorgê do ³agrów sowieckich.
Pod fotografiami , autorstwa W³adys³awa Pitaka, zamieszczamy informacje wg zapisków o. Wielemañskiego wykonanych w Ksiêdze Konwentualnej oo. Franciszkanów w Wilnie i ich fragmentów opublikowanych w Kurierze Wileñskim w 1994 r. oraz fragmentów pracy magisterskiej napisanej przez Janusza M. Kru¿yckiego (OFM Conv) pod kierunkiem o. dra Grzegorza M. Bartosika na Wydz. Teologicznym ATK w Warszawie.
Fotografie i teksty dot. figury Matki Boskiej Brzemiennej (Bia³ej Pani) dostarczy³ nam W³adys³aw Pitak za zgod± rektora ko¶cio³a o.o. Franciszkanów w Wilnie, o. dra Marka Dettlaffa.
Zapraszamy do odwiedzenia naszej galerii:
@@@@@@@@@@@@@@@@
Figura Bia³ej Pani w ko¶ciele oo.Franciszkanów w Wilnie.
foto: W³adys³aw Pitak (
sokal2@wp.pl )
.
Figura ma pochodziæ z czasów pó¼nego baroku (XVII w.), a pomys³odawc± by³ ponoæ Hetman Wielki Litewski - Micha³ Pac, który w 1676 r rze¼biarzom w³oskim Piotrowi Perettiemu i Janowi Galli da³ polecenie sporz±dzenia pos±gu Matki Bo¿ej (w jednym egzemplarzu) z bia³êj masy, wielko¶ci przeciêtnego cz³owieka i oddaæ go do ko¶cio³a Ojców Franciszkanów na Piaskach, by w tej pierwszej katedrze, zniszczonej po¿arem i odnowionej, sta³a w o³tarzu i broni³a ludzi Wilna od zarazy materialnej i duchowej - "Tak obieca³em Matce Bo¿ej pod Chocimiem".
.
Figura Bia³ej Pani w ko¶ciele oo.Franciszkanów w Wilnie.
foto: W³adys³aw Pitak (
sokal2@wp.pl )
.@@@@@@@@@@@@@@@@
Opieraj±c siê na ¶wiadectwie o. Wielemañskiego statuê NMP ustawiono w klasztorze (obok ko¶cio³a) 12 czerwca 1794 r. Kroniki zakonne datuj± jednak pojawienie siê figury NMP w konwencie wileñskim na rok 1750.
Figurê ustawiono w przedsionku rozmównicy klasztornej przy furcie, Szybko ów pos±g zyska³ s³awê jako "³askami s³yn±cy". ¦wiadczy³y o tym zawieszane w drewnianych szafkach po obu stronach figury ró¿norodne wota.
.
Figura Bia³ej Pani w ko¶ciele oo.Franciszkanów w Wilnie.
foto: W³adys³aw Pitak (
sokal2@wp.pl )
@@@@@@@@@@@@@@@@
Po upadku Powstania Styczniowego, w 1864 r. Zakon Braci Mniejszych Konwentualnych na terenie zaboru rosyjskiego uleg³ kasacji, a jego maj±tek zosta³ skonfiskowany.
Figura Matki Bo¿ej, z rozkazu w³adz rosyjskich mia³a byæ zniszczona, ale katolicki urzêdnik Feliks Pietraszkiewicz ca³± niszê, w której figura by³a umieszczona w 1890 r. samowolnie wy³o¿y³ deskami i otynkowa³, pozostawiaj±c bia³y pos±g wewn±trz ¶ciany.
.
Figura Bia³ej Pani w ko¶ciele oo.Franciszkanów w Wilnie.
foto: W³adys³aw Pitak (
sokal2@wp.pl )
@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@
Z czasem tynk odpad³, deski powysycha³y i przez szpary w nich mo¿na by³o zauwa¿yæ postaæ Bia³ej Pani.
Kto¶ wyci±³ w deskach ma³e okienko, przez które by³o widaæ czê¶æ postaci Matki Boskiej i zawiesi³ powy¿ej lampkê. Przed figur± zaczêli siê gromadziæ modl±cy.
Gdy w 1905 r. wydano "ukaz" tolerancyjny, daj±cy wierz±cym pewne swobody, Ludwik Ostreyko - pracownik magistratu miejskiego uzyska³ pozwolenie na renowacjê figury i urz±dzenie skromnej kaplicy przerobionej z dawnego przedsionka rozmównicy klasztornej przy furcie.
Przy pomocy wiernych, kaplicê odgrodzono od konwentu ¶ciank±. Dawne drzwi przerobiono na ozdobne okno. Figurê przyozdobiono dwoma anio³ami, trzymaj±cymi nad g³ow± Maryi koronê, a u stóp Bia³ej Pani postawiono skromny o³tarz.
.
Figura Bia³ej Pani w ko¶ciele oo.Franciszkanów w Wilnie.
foto: W³adys³aw Pitak (
sokal2@wp.pl )
@@@@@@@@@@@@@@@@@@
Dnia 8.10.1906 r. biskup wileñski Edward Ropp dokona³ uroczystego po¶wiêcenia figury Madonny i nowej kaplicy pod wezwaniem Niepokalanego Poczêcia i przeznaczono j± dla stowarzyszenia S³ug Katolickich ¶w. Zyty.
Franciszkanie, po powrocie do miasta, zaczêli s³u¿yæ ludno¶ci w tej w³a¶nie "Ma³ej Ostrej Bramie", jak nazywano kaplicê, a¿ do roku 1934, tj. do odzyskania przez zakon ko¶cio³a.
.
Figura Bia³ej Pani w ko¶ciele oo.Franciszkanów w Wilnie.
foto: W³adys³aw Pitak (
sokal2@wp.pl )
.@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@
Po odzyskaniu ko¶cio³a, w kwietniu 1935 r. figurê ustawiono w ¶wi±tyni. Nabo¿eñstwa przed ni± odbywa³y siê do 1947 r.
W tym roku ko¶ció³ zosta³ ponownie skonfiskowany i przerobiony na archiwum NKWD, a kaplicê (w lewej nawie ko¶cio³a), w której sta³a figura zamurowano.
.
W 1992 r. archiwum NKWD wywieziono. Zrujnowany ko¶ció³ pozosta³ opuszczony.
W lipcu 1993 r. rozpoczêto demonta¿ ¶ciany odgradzaj±cej kaplicê, a nastêpnie w ca³ej ¶wi±tyni rozpoczêto prace archeologiczne. Przez kilka lat ko¶ció³ by³ w³asno¶ci± Kurii Metropolitalnej w Wilnie.
@@@@@@@@@@@@@@@@@@
Tatiana Pitak (Fiedosichin)
Figura Matki Bo¿ej jest pe³na wyrazu i si³y artystycznej, ale czy to wystarczy³o, aby ukryta gdzie¶ w przedsionku klasztoru sta³a siê nagle tak bardzo znana?
Klasztor franciszkañski nie by³ przecie¿ - zw³aszcza w drugiej po³owie XVIII w. - miejscem pielgrzymkowym.
@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@
Z zapisków kronikarskich mo¿na wywnioskowaæ, ¿e kult Matki Boskiej Brzemiennej (Bia³ej Pani) rozpocz±³ siê spontanicznie i samoistnie bez sztucznego " wymuszania" czci maryjnej.
W zapiskach jest równie¿ mowa o cudach, ale w toku poszukiwañ nie natrafiono na ¶lady szafek zawieraj±ych wota, tak¿e ¿adnego opisu cudów. Jednocze¶nie nie mo¿na wykluczyæ, ¿e takie cuda mia³y miejsce, szczególnie w okresie do powstania styczniowego w 1863 r.
@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@
W³adys³aw Pitak
Klasztor franciszkañski w Wilnie gromadzi³ w czasie zaborów modl±cych siê o wolno¶æ Polski. Nabo¿eñstwa, kazania i modlitwy wlewa³y nadziejê w serca Polaków i rozbudza³y pragnienie szybkiego pokonania wroga.
W czasie powstania styczniowego klasztor by³ miejscem zarzewia antycarkiego i antyrosyjskiego buntu. To zosta³o zauwa¿one i zd³awione przez w³adze carskie.
W 1863 r. wydano rozkaz kasaty zakonu franciszkanów, konfiskaty ko¶cio³a i klasztoru, nadto nakazano zniszczyæ figurê. Ostatecznie figura NMP pozosta³a na swoim miejscu, choæ kilka razy by³a wiêziona i zamurowywana.
Od kilku lat Bia³a Pani ma swoj± (piêkn±) kaplicê w zrujnowanym jeszcze ko¶ciele oo. Franciszkanów w Wilnie. Coraz wiêcej Polaków i Litwinów, a tak¿e wielu obcokrajowców odwiedza ³askami s³yn±c± Madonnê i powierza Jej swoje troski, zmartwienia i rado¶ci.
Ko¶ció³ oo. Franciszkanów w Wilnie jest rzadkim zabytkiem architektonicznym i (przez swoj± tragiczn± przesz³o¶æ) szczególnym miejscem , godnym odwiedzenia i modlitwy .
~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Figura Bia³ej Pani w ko¶ciele oo.Franciszkanów w Wilnie.
foto: W³adys³aw Pitak ( sokal2@wp.pl )
Opracowanie tekstu: W³adys³aw Pitak
Kopiowanie i rozpowszechnianie fotografii tylko za zgod± autora.@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@
Wilno: Ko¶ció³ Franciszkanów Wniebowst±pienia NMP
Najcenniejsz± budowl± okolic ulicy Trockiej jest wznosz±cy siê przy jej przecznicy – ulicy Franciszkañskiej (Pranci¹koný g.) ko¶ció³ Franciszkanów (©v. M. Marijos Dangun Emimo/Pranci¹koný ba¾nyèia), zwany niegdy¶ powszechnie ko¶cio³em „Na Piaskach”.
Okaza³± trójnawow± ¶wi±tyniê gotyck± konsekrowano w 1421 r. Podczas odbudów po kolejnych po¿arach dokonywano zmiany stylu na barokowy, aczkolwiek zr±b muru nadal pozosta³ ¶redniowieczny.
W latach 1773–1780 sklepienia gotyckie zast±piono barokowymi sklepieniami kolebkowymi, a przy okazji podwy¿szono nawê g³ówn±. Po 1945 r. ¶wi±tyniê zamkniêto.
Dzisiaj jest ponownie czynna, ale znajduje siê w stanie ci±g³ego remontu, podczas którego ods³aniane s± spod wielu warstw relikty gotyckie (m.in. odmurowano okna ostro³ukowe – najwiêksz± atrakcjê zabytku).
Dojazd trolejbusami #1, 2, 5, 7 lub autobusami #4, 26, 53 do przystanku Traký.
@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@
cia³em i dusz± zosta³a wziêta do Nieba
W ¶rodê, 15 sierpnia, Ko¶ció³ Katolicki na ca³ym ¶wiecie obchodzi jedno z najwiêkszych ¶wi±t maryjnych - Wniebowziêcie Naj¶wiêtszej Maryi Panny. Mimo i¿ dogmat stwierdzaj±cy, ¿e pod koniec swojego ziemskiego ¿ycia Naj¶wiêtsza Maryja Panna zosta³a z cia³em i dusz± wziêta do wiecznej chwa³y, zosta³ og³oszony przez papie¿a Piusa XII dopiero w roku 1950, chrze¶cijanie to ¶wiêto obchodzili ju¿ od wielu wieków. Ko¶cio³y wschodnie ¶wiêtowa³y Za¶niêcie Matki Bo¿ej ju¿ od V wieku, za¶ od VII wieku to ¶wiêto pod nazw± "Wniebowziêcie" zosta³o przyjête w Rzymie.
W tradycji ludowej "Wniebowziêcie NM Panny" nazywane ¦wiêtem Matki Bo¿ej Zielnej jest szczególnym dniem dziêkczynienia Bo¿ej Rodzicielce za otrzymane ³aski, zbierane z pól pierwsze plony. W stolicy szczególnie uroczy¶cie obchodzi siê to ¶wiêto w ko¶ciele oo. franciszkanów przy ul. Trockiej. Najstarsza ¶wi±tynia w Wilnie nosi miano Wniebowziêcia NM Panny i ju¿ od 8 lat, po odzyskaniu ko¶cio³a przez oo. franciszkanów, w dniu 15 sierpnia odbywaj± siê w niej uroczysto¶ci odpustowe.
@@@@@@@@@@@@@@@@@
Spotykamy siê w miejscu szczególnym, tutaj - w ¶wi±tyni franciszkañskiej. To synowie Franciszka z Asy¿u pierwsi przybyli na Litwê z Ewangeli± i z³o¿yli swoje ¿ycie na wzgórzu Trzech Krzy¿y. To oni w pobliskim ko¶ció³ku ¶w. Miko³aja przekazywali ¶wiat³o wiary i karmili Eucharysti±. Bracia z wielkim entuzjazmem w XV stuleciu wznie¶li tê ¶wi±tyniê, bêd±c± chlub± Wilna - najwiêksz± ¶wi±tyni± w mie¶cie.
Kiedy car Aleksander II nosi³ siê z zamiarem kasaty zakonu po Powstaniu Styczniowym, zakonnicy sami zamalowali przepiêkn± polichromiê, przedstawiaj±c± ¿ycie ¶w. Antoniego z Padwy. Pó¼niej w³adze carskie w tym pomieszczeniu sakralnym urz±dzi³y archiwum. ¦wi±tynia zosta³a przekazana minorytom dopiero w 1934 r. Nie by³o ju¿ czasu na jej remont, gdy¿ wybuch³a II wojna ¶wiatowa, a pó¼niej przysz³a okupacja sowiecka. W 1948 r. franciszkanie z o. Kamilem musieli opu¶ciæ Wilno, a ich ko¶ció³ stawa³ siê coraz wiêksz± ruin±.
@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@
Po uzyskaniu niepodleg³o¶ci przez Litwê ¶wi±tynia znalaz³a siê z powrotem w rêkach braci, którzy z niespotykanym entuzjazmem przyst±pili do jej odbudowy. Tutaj, o ojcowie, dziêki Wam i wspania³ym wiernym, ma byæ jedna z najpiêkniejszych ¶wi±tyñ na Litwie. Trzeba bêdzie odzyskaæ piêkno polichromii, pos³uguj±c siê wspó³czesnymi ¶rodkami restauracyjnymi. Mam nadziejê, ¿e stanie siê to za kilka lat dziêki Waszej ofiarno¶ci, pomocy pañstwa i innych darczyñców. Koszta s± ogromne. Z ruin, bêd±cych symbolem z³a, walki z Bogiem i religi±, powstanie dzie³o, co nas uniesie ku niebu.
@@@@@@@@@@@@@@@
Pomo¿e nam w tym nasza Bia³a Pani. To Jej dzisiaj sk³adamy ho³d i chylimy przed Ni± nasze czo³a. Ona nie opu¶ci³a Was, gdy byli¶cie tutaj gnêbieni i nie mogli¶cie oddychaæ dwoma p³ucami: cia³a i ducha. By³a w tej ¶wi±tyni, w zgliszczach i jest tutaj teraz, w piêknie odrestaurowanej kaplicy.
@@@@@@@@@@@@@@@@@
Patrz±c na nasz± Bia³± Pani±, pragnê postawiæ pytanie: Kim jeste¶? Nazywaj± Ciê Królow±, W³adczyni±, Matk±, Pani±. Powiedz nam: kim jeste¶? "Oto ja s³u¿ebnica Pañska, niech mi siê stanie wed³ug s³owa Twego". Tak± odpowied¼ da³a¶ Archanio³owi Gabrielowi, gdy oznajmi³ Ci w Nazarecie najwiêksz± tajemnicê w dziejach ludzko¶ci. I wtedy s³owo sta³o siê Cia³em, Bóg - Cz³owiekiem, niebo zosta³o otwarte dla ludzi krocz±cych po ziemi.
@@@@@@@@@@@@@@@@@@@
Bia³a Pani! By³a¶ wtedy w s³u¿bie S³owa Wcielonego. Spraw, prosimy, aby Ewangelia S³owa dotar³a do wszystkich ludzi dobrej woli. Niech zrodzi siê braterstwo, przyja¼ñ i mi³o¶æ, a pierzchnie z³o od dzieci, m³odzie¿y i starszych, d±¿±cych do zbawienia.
A potem by³o Betlejem. Jako Matka patrzy³a¶ na Dzieci±tko le¿±ce w ¿³obie, bo nie by³o miejsca w gospodzie. Jezus u¶miecha³ siê do Ciebie, mo¿e trochê p³aka³, jak ka¿de dziecko, potrzebuj±ce swojej matki. By³a¶ w s³u¿bie Dziecka. Bia³a Pani Wileñska, racz zes³aæ ³aski dla wszystkich tutejszych matek, które stanowi± serce ¿ycia rodzinnego. To dziêki nim przetrwa³a wiara i zrodzi³ siê duch odnowy. Spójrz te¿ na dzieci i spraw, by by³y u¶miechniête i dobre. To w nich jest przysz³o¶æ ¶wiata i Ko¶cio³a.
@@@@@@@@@@@@@@@
W nastêpnych latach by³a¶, o Bia³a Pani, w s³u¿bie wzrastaj±cego Jezusa w ³asce u Boga i u ludzi. Patrzy³a¶ jak pracowa³ ze ¶w. Józefem w warsztacie ciesielskim w Nazarecie. Zsy³aj ³aski dla ca³ej m³odzie¿y, aby s³u¿y³a Ojczy¼nie i by³a dum± Ko¶cio³a na Litwie. £±cz wszystkich w budowaniu lepszej przysz³o¶ci. Dawaj im zapa³ do nauki. Niech przy naszej pomocy odradza siê inteligencja, która tworzy piêkno spo³eczeñstwa.
W dalszym swoim ¿yciu s³u¿y³a¶ Jezusowi, gdy z Aposto³ami przemierza³ przez Galileê, Samariê i Judeê i g³osi³ Dobr± Nowinê, czyni³ cuda i by³ prorokiem. Nie wo³a³a¶: "Patrzcie, to mój Syn, to mój Syn!". Sta³a¶ cicho z boku, ciesz±c siê z widoku t³umów, pod±¿aj±cych za Mistrzem z Nazaretu. By³a¶ wtedy s³u¿ebnic± Nauczyciela, Proroka i Cudotwórcy.
@@@@@@@@@@@@@@@@
O Bia³a Pani, b³ogos³aw wszystkim duszpasterzom: kardyna³owi i biskupowi pomocniczemu, ojcom franciszkanom, innym zakonnikom, proboszczom i wikariuszom tu, w Winie i na Litwie. Niech nios± ziarno prawdy, aby¶my mieli chleb daj±cy ¿ycie wieczne.
Wreszcie by³a¶ na Drodze Krzy¿owej. Przy czwartej stacji spotka³a¶ Syna nios±cego krzy¿. Nie potrzebne by³y wówczas s³owa, konieczn± by³a obecno¶æ i blisko¶æ: Matki i cierpi±cego Syna. Pod Krzy¿em na Golgocie przyjê³a¶ Jana za syna, a w nim nas wszystkich. By³a¶ na s³u¿bie Odkupiciela, o Wspó³odkupicielko.
Bia³a Wileñska Pani!
Za to wszystko przysz³a chwa³a nieba. Nie mog³a¶ umrzeæ jak inni ludzie. By³a¶ wolna od grzechu pierworodnego, który niós³ ze sob± ¶mieræ. Mo¿emy tu powtórzyæ za ¶w. Janem Damasceñskim, wielkim g³osicielu prawdy o Wniebowziêciu: "Wypada³o, aby Ta, która wydaj±c na ¶wiat Zbawiciela, zachowa³a nieskalane dziewictwo, tak¿e po ¶mierci pozosta³a nietkniêta ska¿eniem cia³a. Wypada³o, aby Ta, która w swoim ³onie nosi³a Stwórcê jako Dzieciê, zosta³a przyjêta do Boskich przybytków.
Wypada³o, by Oblubienica Ojca zamieszka³a w niebieskich komnatach. Wypada³o, aby Matka, która patrzy³a na Syna swego przybitego do krzy¿a i której serce przeszy³ miecz bole¶ci, oszczêdzony Jej w chwili wydania na ¶wiat Zbawiciela, ogl±da³a Go króluj±cego wraz z Ojcem w niebie. Wypada³o, aby Matka Boga mia³a wszystko to, co nale¿y do Jej Syna, aby jako Matka i S³u¿ebnica Boga by³a czczona przez wszystkie stworzenia".
@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@
[size=18]
www.kresowiak.fora.pl[/size]
[size=18]
Kresowiacy têskni± za swoj± Krain±[/size]
[size=18]
http://www.kresowiak.fora.pl/galeria-foto-video,58/biala-madonna-w-wilnie,105.html[/size]
~~~~~~~~~~~~~~~~~~
[size=24]
Figura Bia³ej Pani w ko¶ciele o.Franciszkanów w Wilnie.
foto: W³adys³aw Pitak ( sokal2@wp.pl )
Opracowanie tekstu: W³adys³aw Pitak
Kopiowanie i rozpowszechnianie fotografii tylko za zgod± autora[/size]
@@@@@@@@@@@@@@@@@@@
[size=24]
Bia³a Pani u oo. franciszkanów w Wilnie
Figura ma pochodziæ z czasów pó¼nego baroku (XVII w.), a pomys³odawc± by³ ponoæ Hetman Wielki Litewski - Micha³ Pac, który w 1676 r rze¼biarzom w³oskim Piotrowi Perettiemu i Janowi Galli da³ polecenie sporz±dzenia pos±gu Matki Bo¿ej (w jednym egzemplarzu) z bia³êj masy, wielko¶ci przeciêtnego cz³owieka i oddaæ go do ko¶cio³a Ojców Franciszkanów na Piaskach, by w tej pierwszej katedrze, zniszczonej po¿arem i odnowionej, sta³a w o³tarzu i broni³a ludzi Wilna od zarazy materialnej i duchowej - "Tak obieca³em Matce Bo¿ej pod Chocimiem".[/size]
[size=18]
http://www.naszabryka.fora.pl/dla-kazdego-cos-milego,1/biala-pani-u-oo-franciszkanow-w-wilnie,41.html[/size]
[size=18]
http://naszapaka.pun.pl/viewtopi.php?pid=79#p79[/size]
[size=18]
http://www.naszacela.darmowefora.pl/index.php?topic=30.0[/size]
